Λείψανα οχύρωσης της Ακρόπολης αρχαίων Ξυνιών
Κοντά στη Τ.Κ. Κορομηλιά, στη νότια όχθη της τέως λίμνης Ξυνιάδος και πάνω σε βραχώδη νησίδα (Αραπονήσι), τοποθετείται η αρχαία πόλη Ξυνία ή Ξυνιάς. Το όνομά της, κατά τη μυθολογία, οφείλεται στις Ξυνίες Νύμφες, οι οποίες κατέβαιναν από τα γύρω όρη για να λουσθούν στα νερά της λίμνης.
Στο ψηλότερο σημείο της νησίδας ήταν κτισμένη η ακρόπολη. Τα ερείπια περιβάλλονται από τη λίμνη και τα τελματά της από όλες τις πλευρές, εκτός από τη Βόρεια, από όπου συνδεόταν με μια στενή λωρίδα με τη ξηρά. Η πόλη εκτεινόταν στη ΝΔ πλαγιά. Η θέση ήταν εξαιρετικής στρατηγικής σημασίας και για το λόγο αυτό κατοικήθηκε τόσο κατά τους ελληνιστικούς, όσο και κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Στο Μουσείο των Δελφών βρίσκεται μαρμάρινη στήλη με επιγραφή 216-214 π.χ. με την οποία καθορίζονται τα σύνορα μεταξύ Μελιταίων και Ξενιαίων. Τα σύνορα Ξυνιάδος και Μελιταίας βρισκόταν σε χαμηλή αλυσίδα λοφίσκων, 74μ πάνω από την επιφάνεια της λίμνης. Το ελληνιστικό τείχος της πόλης έχει περίμετρο 940μ. Η ακρόπολη χωρίζεται από ένα εξωτερικό τείχος, περιμέτρου 230μ. Οι δύο περίμετροι των τειχών, της κάτω πόλης και της ακρόπολης σώζονται σε καλή κατάσταση. Το ύψος των τειχών, όσο διατηρείται, είναι αντίστοιχα 3 και 6 μέτρα. Πάνω στα αρχαία τείχη έγιναν προσθήκες κατά τους βυζαντινούς χρόνους, όταν το «νησί» ανήκε κατά πάσα πιθανότητα στην Επισκοπή Νεζερού, μεταξύ Ζητουνίου και Τρίκκης. Η πόλη το 193 π.χ. εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους της και κατελήφθη από τους Αιτωλούς. Το επόμενο έτος έφθασε εκεί ο Ύπατος Τίτος Κόϊντιος Φαμινίνος, μετά τριήμερη οδοιπορία από την Ηράκλεια και κατέλαβε την πόλη, μετά την νίκη του κατά του βασιλιά Φιλίππου της Μακεδονίας, στις Κυνός Κεφαλές. Στο νησί κατέφυγαν οι κάτοικοι του χωριού Δαουκλί κατά την επανάσταση του 1821 και έμεινα εκεί μέχρι το 1828.
Ο χώρος έχει χαρακτηριστεί αρχαιολογικός: «Λείψανα οχύρωσης της Ακρόπολης αρχαίων Ξυνιών». Το μεγαλύτερο τμήμα του χρονολογείται στον 4ο π.Χ. αιώνα και η κήρυξη αφορά ολόκληρο το λόφο(41.241/1986/11.8.79 – ΦΕΚ.1073/Β΄ της 24.11.79)». Ευρήματα της μυκηναϊκής περιόδου όπως: μια χάλκινη σμίλη γνωστός τύπος εργαλείου μυκηναϊκής εποχής, μια αιχμή δόρατος γνωστού τύπου της ΥΕ ΙΙΙΓ, μυκηναϊκής εποχής, πτηνόμορφος ασκός αλλά και ξίφος με μακριά λεπίδα, το οποίο θεωρείται το σημαντικότερο εύρημα της ΙΔ΄ ΕΠΚΑ των τελευταίων ετών, τα οποία βρέθηκαν γύρω από το νησί, εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο Λαμίας.
Ο συγκεκριμένος χώρος σήμερα αποτελεί μέρος με ιδιαίτερη ιστορική και αρχαιολογική σημασία αλλά δυστυχώς δεν έχει τύχει της ανάλογης προσοχής ώστε να αναδειχθεί σε οργανωμένο επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο.