Στις 10 Μαρτίου 2021, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. David Sassoli, ο Πρωθυπουργός της Πορτογαλίας κ. Antonio Costa, εξ ονόματος της Προεδρίας του Συμβουλίου, και η Πρόεδρος της Επιτροπής κα. Ursula von der Leyen υπέγραψαν την κοινή δήλωση σχετικά με τη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης. Με αυτήν άνοιξε ο δρόμος για μια σειρά συζητήσεων που θα δώσουν τη δυνατότητα σε ανθρώπους από κάθε γωνιά της Ευρώπης να μοιραστούν τις ιδέες τους και να συμβάλουν στη διαμόρφωση του μέλλοντος της Ευρώπης.
Η Διάσκεψη υπάγεται στα τρία θεσμικά όργανα, τα οποία εκπροσωπούνται από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τον Πρόεδρο του Συμβουλίου και την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι οποίοι δρουν ως Κοινή Προεδρία της, που υποστηρίζεται από εκτελεστική επιτροπή και κοινή γραμματεία.
Η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης αποτελεί μοναδική και επίκαιρη ευκαιρία για τους Ευρωπαίους πολίτες να συζητήσουν τις προκλήσεις της Ευρώπης και τις προτεραιότητές της. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν δεσμευθεί να ακούσουν τους Ευρωπαίους πολίτες και, σύμφωνα με τις αρμοδιότητές τους, να δώσουν συνέχεια στις συστάσεις που διατυπώνονται. Έως την άνοιξη του 2022, η Διάσκεψη αναμένεται να καταλήξει σε συμπεράσματα και να παράσχει καθοδήγηση σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης.
Σε αυτήν μπορεί να συμμετέχουν, εφόσον σέβονται τις αξίες που ορίζονται στο σχετικό Χάρτη Αρχών (https://futureu.europa.eu/pages/charter): Ευρωπαίοι πολίτες από όλα τα κοινωνικά στρώματα και όλες τις γωνιές της Ένωσης, με τους νέους να έχουν κεντρικό ρόλο στη μελλοντική διαμόρφωση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.
Οι ευρωπαϊκές, εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές, καθώς και η κοινωνία των πολιτών και άλλες οργανώσεις που επιθυμούν να διοργανώσουν εκδηλώσεις και να συνεισφέρουν ιδέες.
Οι δε συνιστώσες της διάσκεψης είναι οι παρακάτω:
Πολύγλωσση ψηφιακή πλατφόρμα (futureu.europa.eu) –ο χώρος όπου οι πολίτες θα μοιράζονται ιδέες και θα υποβάλλουν ηλεκτρονικά τις συμβολές τους. Θα συλλέγονται, θα αναλύονται, θα ελέγχονται και θα δημοσιεύονται καθ’ όλη τη διάρκεια της Διάσκεψης. Στην πλατφόρμα οι συμμετέχοντες θα μπορούν να μοιραστούν τις απόψεις τους για την Ευρώπη και τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν, να δουν τις σκέψεις άλλων, να βρουν εκδηλώσεις, να οργανώσουν τη δική τους εκδήλωση και να παρακολουθήσουν την πρόοδο και τα αποτελέσματα της Διάσκεψης.1
Αποκεντρωμένες εκδηλώσεις – διαδικτυακές, προσωπικές και υβριδικές εκδηλώσεις τις οποίες διοργανώνουν φυσικά πρόσωπα και οργανισμοί, καθώς και εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ομάδες ευρωπαίων πολιτών – θα συζητήσουν διάφορα θέματα και θα υποβάλουν τις προτάσεις τους· θα είναι αντιπροσωπευτικές όσον αφορά τη γεωγραφική προέλευση, το φύλο, την ηλικία, το κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο ή/και το επίπεδο εκπαίδευσης.
Ολομέλειες της Διάσκεψης – θα διασφαλίζουν ότι οι συστάσεις των εθνικών ομάδων και των ομάδων των Ευρωπαίων πολιτών, χωρισμένες θεματικά, συζητούνται χωρίς να είναι προκαθορισμένο το αποτέλεσμα και χωρίς να περιορίζεται το πεδίο τους σε προκαθορισμένους τομείς πολιτικής. Η Ολομέλεια της Διάσκεψης θα αποτελείται από εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και από εκπροσώπους όλων των εθνικών κοινοβουλίων, επί ίσοις όροις, και από πολίτες. Η Επιτροπή των Περιφερειών και η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, οι κοινωνικοί εταίροι και η κοινωνία των πολιτών θα εκπροσωπούνται επίσης. Ο ύπατος εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας θα συμμετέχει όταν συζητείται ο διεθνής ρόλος της ΕΕ. Μπορούν να προσκαλούνται και εκπρόσωποι των βασικών ενδιαφερόμενων μερών. Η εκτελεστική επιτροπή θα καταρτίζει και θα δημοσιεύει τα συμπεράσματα της Ολομέλειας της Διάσκεψης.
Πέραν από την πολύγλωσση ψηφιακή πλατφόρμα της Ένωσης, έχει στηθεί ψηφιακή πλατφόρμα του Υπουργείου Εξωτερικών futureu.gov.gr, η οποία δημιουργήθηκε με σκοπό να ευαισθητοποιήσει την ελληνική κοινωνία και να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν μαζικότερη συμμετοχή στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης.
Η πλατφόρμα αυτή παραπέμπει στην ευρωπαϊκή ψηφιακή πλατφόρμα, προκειμένου οι πολίτες από την Ελλάδα να κατευθύνονται άμεσα να καταθέσουν τις απόψεις τους και να κάνουν ορατές τις δράσεις τους στα πλαίσια της Διάσκεψης. Σκοπός της ελληνικής καμπάνιας ευαισθητοποίησης μέσω της εθνικής πλατφόρμας και των σχετικών social media είναι η ευρωπαϊκή διαβούλευση να συμπεριλάβει επαρκώς και τις φωνές πολιτών από την Ελλάδα, προκειμένου το Μέλλον της Ευρώπης να είναι όσο πιο ισόρροπο, αλλά και δυναμικό.
Η ομάδα έργου (Task Force) έχει ως κεντρικό στόχο την προώθηση εθνικής καμπάνιας ευαισθητοποίησης.
Σκοπός της καμπάνιας είναι να εισαγάγει στη δημόσια συζήτηση την ευρωπαϊκή ατζέντα, προκειμένου να κινητοποιήσει τους πολίτες μέσα από μια ανοιχτή και συμμετοχική διαδικασία «από τα κάτω προς τα πάνω» (bottom-up process) αξιοποιώντας ψηφιακά εργαλεία, υβριδικές και φυσικές εκδηλώσεις, συνεργασίες με τρίτους φορείς (Περιφέρειες, Πανεπιστήμια, Σχολεία, Επιμελητήρια, Επιχειρηματικοί Φορείς, Νεολαία), και να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά στην άρθρωση προτάσεων από πολίτες για τον μελλοντικό προσανατολισμό της Ε.Ε.
Οι 6 +1 θεματικοί άξονες πολιτικής στους οποίους θα επικεντρωθεί η ελληνική καμπάνια ευαισθητοποίησης για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή πολιτών στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης είναι:
- η ενίσχυση του ευρωπαϊκού πλαισίου Ασφάλειας και Άμυνας
- το μεταναστευτικό
- οι ευρωπαϊκές πολιτικές συνοχής
- το περιβάλλον και η κλιματική αλλαγή
- η έρευνα και η καινοτομία με έμφαση στο ρόλο της νεολαίας
- Εμβάθυνση ΟΝΕ
- Κράτος Δικαίου-Δημοκρατία-Ανθρώπινα Δικαιώματα
Με βάση τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από τις δράσεις με την συμμετοχική κινητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών και τις συνεργασίες με τρίτους φορείς (περιφέρειες, πανεπιστήμια, σχολεία, επιχειρήσεις, νεολαία), σχεδιάζεται ένα εθνικό πόρισμα με τις ελληνικές θέσεις και προτεραιότητες σχετικά με τη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης.
Οδηγίες για τη συμμετοχή στη Διάσκεψη μπορούν να αναζητηθούν και στην εν λόγω πλατφόρμα του Υπουργείου Εξωτερικών (https://futureu.gov.gr/i-diaskepsi/pos-symmetecho-aples-odigies/).